Małżeństwo jako sakrament ze swej natury cechuje się przymiotem nierozerwalności. Oznacza to, że żadna ludzka władza nie może doprowadzić do zakończenia ważnie zawartego małżeństwa. Związek zawarty pomiędzy dwoma osobami ochrzczonymi może zostać rozwiązany wyłącznie poprzez śmierć jednego z małżonków.
W prawie kanonicznym istnieją jednak instytucje, które pozwalają na rozwiązanie ważnie zawartych małżeństw między osobami nieochrzczonymi. Jednym z nich jest Przywilej Pawłowy.
Historia instytucji Przywileju Pawłowego
Przywilej Pawłowy wbrew pozorom nie został ustawiony przez św. Pawła Apostoła. Kościół, ustanawiając ten przywilej, wzorował się na tekście Pierwszego Listu do Koryntian. Św. Paweł, opierając się na nauce Chrystusa, przedstawia jak według niego powinna zachować się osoba, która żyje w małżeństwie i przyjmuje chrzest, podczas gdy nie robi tego jej współmałżonek. Św. Paweł twierdzi więc, że co do zasady, małżeństwo takie nie powinno zostać rozwiązane, jeśli małżonek nie przyjmujący chrztu, wyraża chęć na pozostanie w małżeństwie. Wspomina również o świętości dzieci zrodzonych w takim małżeństwie. W przypadku, kiedy jednak strona nieochrzczona odejdzie od małżonka, który przyjął chrzest, dla dobra wiary osoby ochrzczonej, małżeństwo może zostać rozwiązane.
Zastosowanie instytucji Przywileju Pawłowego
Przede wszystkim warto jednak pamiętać, że Przywiej Pawłowy nie obowiązuje w przypadku każdego małżeństwa, ale wyłącznie w przypadku małżeństw zawartych pomiędzy osobami nieochrzczonymi. Kolejnym warunkiem stanowiącym przesłankę do badania możliwości zastosowania instytucji Przywileju Pawłowego jest fakt porzucenia wspólnoty małżeńskiej przez stronę nieochrzczoną.
Występowanie powyższych przesłanek zostaje zweryfikowane poprzez specjalne dochodzenie tzw. interpelację, która jest obligatoryjna do zawarcia nowego małżeństwa przez stronę ochrzczoną. Co do zasady, interpelacji dokonuje ordynariusz miejsca właściwy dla strony ochrzczonej po jej chrzcie. Podczas tego dochodzenia weryfikuje więc, czy strona nieochrzczona również chciałaby przyjąć chrzest oraz czy przynajmniej chciałaby zamieszkać ze stroną ochrzczoną.
Jeśli strona nieochrzczona negatywnie odpowie na przeprowadzoną interpelację, strona ochrzczona ma prawo do zawarcia nowego małżeństwa ze stroną katolicką.
Bibliografia
- G. Dzierżon, Nierozerwalność małżeństwa a przywileje wiary w kanonicznym porządku prawnym, Ius Matrimoniale 26 (2015) nr 4, s. 67-82.
- G. Dzierżon, Sakramentalność małżeństwa ochrzczonych, Ius Matrimoniale 4 (10) 1999, s. 107-124.
- E. Milej, Przywilej Pawłowy według Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 roku, „Kościół i Prawo” 5 (18) 2016, nr 1, s. 199-213.
